Poziom 1

Automatyczne tłumaczenie

Ten artykuł został przetłumaczony automatycznie i może zawierać błędy. Zapewnienie tłumaczenia w ponad dziesięciu językach to trudne zadanie i czekamy na Twoją pomoc. Skontaktuj się z nami na Discord, ​​jeśli chcesz pomóc nam poprawić jakość naszych tłumaczeń. Alternatywnie możesz zasugerować poprawki bezpośrednio przez GitHub.

Alfabet i wymowa

Slovianto można zapisać alfabetem łacińskim i cyrylicą, ale tutaj skoncentrujemy się na alfabecie łacińskim:

A – jako a po angielsku father

B – jak w języku angielskim

C – jak ts po angielsku „bits”

Č – jak ch po angielsku „church”

D – jak w języku angielskim

DŽ – jak j po angielsku „John”

E – jak e po angielsku „best”

Ě – jak ye po angielsku „yet”

F – jak w języku angielskim

G – jak g po angielsku „good”

H – jak ch w szkockim „loch”

I – jak ea po angielsku „beat”

J – jak y po angielsku „**podwórko”

K – jak w języku angielskim, ale bez aspiracji

L – jak w języku angielskim

LJ – jak li po angielsku „million”

M – jak w języku angielskim

N – jak w języku angielskim

NJ – jak ny po angielsku „canyon”

O – jak o po angielsku „or”

P – jak w języku angielskim, ale bez aspiracji

R – walcowane r

RJ – wyrzucone r, po którym następuje ye jak w języku angielskim „yet”

S – jak s po angielsku „spin”

Š – jak sh po angielsku „shop”

T – jak w języku angielskim, ale bez aspiracji

U – jak oo po angielsku „book”

V – jak v po angielsku „avoid”

Y – jak i po angielsku „bit”

Z – jak w języku angielskim

Ž – jak si po angielsku „vision”

W Słowniku międzysłowiańskim znajdziesz także inne znaki, np. ò, ų, å czy ť. Możesz po prostu zignorować znaki diakrytyczne i przeczytać je jako o, u, a, t itd. To dotyczy również ě. Jedynymi znakami, które w ortografii łacińskiej zachowują znaki diakrytyczne, są č, š i ž. Jeśli uznasz, że pisanie ich jest niewygodne, zawsze możesz użyć cz, sz i zs (lub cx, sx i zx) jako alternatywy.

Akcentowanie jest w miarę dowolne. Ważniejsze jest to, że mówisz powoli i wyraźnie. Jako ogólną wskazówkę zasługuje na zalecenie położenie akcentu na przedostatnią sylabę.

Gramatyka

Rzeczowniki

• Rzeczowniki mogą kończyć się spółgłoską lub -a, -o, -e.
• Slovianto nie zawiera artykułów. Dlatego žena może oznaczać „kobietę” lub „kobietę”.
• Liczba mnoga jest tworzona przez dodanie -i, jeśli słowo kończy się na spółgłoskę, lub przez zastąpienie ostatniej samogłoski przez -i:
  • muž „człowiek” → muži „ale”
  • žena „kobieta” → ženi „kobieta”
  • slovo „słowo” → slovi „słowa”

Przymiotniki

• Przymiotniki zwykle mają końcówkę -y lub -i. Nie są odmienione i należy je umieścić przed rzeczownikiem.

• Przymiotnik można przekształcić w przysłówek, zastępując -y końcówką -o:

  dobry „dobrze” → dobro „dobrze”

• Przymiotniki porównuje się za pomocą słów vyše („więcej”), menje („mniej”), naj- („najwięcej”) i najmenje („najmniej”):

  • dobry „dobrze”
  • vyše dobry „lepiej”
  • naj-dobry „najlepszy”
  • menje dobry „mniej dobre”
  • najmenje dobry „najmniej dobry”

Zaimki osobowe

• W przeciwieństwie do rzeczowników, zaimki osobowe w Slovianto rozróżniają mianownik (podmiot zdania, podmiot) i biernik_ (dopełnienie, pacjent).

• Formy tematyczne to: ja „ja”, ty „ty (poj.), ty”, on „on”, ona „ona”, my „my”, @@ 56 „ty (lm.)”, oni „oni”.

• Formy dopełnienia to: mene „ja”, tebe „ty (poj.), ty”, jego „on”, ju „ona”, nas „nas”, @@ 65 „ty (lm.)”, jih „oni”.

• Podobnie jak większość naturalnych języków słowiańskich, język międzysłowiański ma rozróżnienie T-V, tj. vy i vas są używane nie tylko w odniesieniu do drugiej osoby liczby mnogiej, ale także jako forma grzecznościowa w liczbie pojedynczej. Ty/tebe służy do zwracania się do przyjaciół, krewnych i dzieci.

• Slovianto ma także zaimek zwrotny se, oznaczający „siebie, siebie, siebie,…”. Nie ma formy podmiotu, ma jedynie formę dopełnienia.

• Ten zaimek zwrotny może być również użyty jako zaimek odwrotny. Oni myt se oznacza: „myją się”, ale może też oznaczać: „myją się nawzajem”.

• Po przyimku zawsze następuje biernik:

  • s mene „ze mną”
  • bez jego „bez niego”
  • za tebe „za tobą”

• Dla dopełnienia pośredniego można dodać przyimek k „do, ku”:

  Dajte k mene ... „Daj mi…”

Zaimki

• Zaimki dzierżawcze to: moj „mój”, tvoj „twój, twój”, jego „jego, jego”, jej „her”, naš „nasz”, vaš „twój (lm.)”, jih „ich”. Podobnie jak przymiotniki, zaimki dzierżawcze nie są odmieniane.
• Jeżeli posiadacz jest także podmiotem wyroku, zwrot svoj „własny” stosuje się w odniesieniu do wszystkich osób.
• Istnieją także zaimki pytające i nieokreślone dzierżawcze, jak čij „czyj”, ničij „nobody's”, něčij „somebody's”, čij-koli „anybody's”.

Zaimek wskazujący

• Zaimek wskazujący to toj „to, tamto, te, tamte”.
• Ilekroć zachodzi potrzeba rozróżnienia pomiędzy tutaj i tam, poprzedzamy je tu- „tutaj” lub tam- „tam”: tutoj „to, te”, tamtoj „tamto, tamte” .
• W przypadku niezależnego użycia użyj to:
  • Čto jest to? „Co to jest?”
  • To jest kniga. „To jest książka.”

Zaimki względne

• W uproszczonym języku, takim jak Slovianto, lepiej unikać zdań podrzędnych. Ale jeśli i tak potrzebujesz zaimka względnego, użyj ktory „który”.

Zaimki pytające i nieokreślone

• Istnieją dwa podstawowe zaimki: kto „kto” i čto „co”. Podobnie jak zaimki osobowe, kto ma biernik kogo dla dopełnienia bliższego.
• Od nich pochodzi także kilka zaimków nieokreślonych, np. někto „ktoś”, kto-koli „ktokolwiek”, ničto „nic”, vsečto „wszystko” (patrz kolejny rozdział).

Przysłówki zaimkowe

• W każdym języku istnieje specjalna kategoria powiązanych ze sobą zaimków, przysłówków i przymiotników, tzw. correlatives. Krótko mówiąc, są to słowa pytające i słowa używane do udzielenia ogólnej odpowiedzi na te pytania. W języku angielskim, a także w wielu innych językach, słowa te są ze sobą powiązane w dość przewidywalny sposób (na przykład: where/here/there/somewhere/anywhere/nowhere/wszędzie, skąd/stąd/stąd itp.) . Podobnie jest w przypadku Slovianto.
• Słowa pytające zwykle zaczynają się od k-: kto „kto”, kogda „kiedy”, kde „gdzie”, ktory „który”, koliko „ile”
• Jeśli odpowiedź dotyczy konkretnej rzeczy, miejsca itp., słowo zaczyna się od t-: to „to, tamto”, togda „wtedy”, toliko „tyle”
• Jeśli odpowiedź brzmi coś nieznanego lub nieokreślonego, słowo zaczyna się od ně- (po którym następuje słowo pytające): někto „ktoś”, někogda „kiedyś, kiedyś”, někde „gdzieś, gdzieś”
• Jeżeli odpowiedź jest negatywna, słowo zaczyna się od ni- (po którym następuje słowo pytające): nikto „nikt”, nikogda „nigdy”, nikde „nigdzie”
• Jeżeli odpowiedź jest nieistotna, słowo kończy się na -koli, do słowa pytającego dodawane jest: kto-koli „każdy”, kogda-koli „zawsze i kiedykolwiek”, kde-koli „gdziekolwiek i gdziekolwiek”
• Jeśli odpowiedź obejmuje wszystko, słowo zaczyna się od vse- lub ves-: vsegda „zawsze”, vesde „wszędzie”

Cyfry

• Liczby główne od 1 do 10 to:

  1 – jedin, 2 – dva, 3 – tri, 4 – četyri, 5 – pet, 6 – šest, 7 – sedm, 8 – osm, 9 – devet, 10 – deset

• „-teens” (11-19) tworzy się poprzez dodanie -nadset:

  11 – jedinnadset, 12 – dvanadset, ...

• „-więzy” (20, 30...90) tworzymy dodając -deset:

  20 – dvadeset, 30 – trideset, ...

• „-setki” (200, 300...900) tworzy się poprzez dodanie -sto:

  200 – dvasto, 300 – tristo, ...

• Wyższe liczby:

  1 000 – tyseč, 1 000 000 – milion, 1 000 000 000 – miliard

• Kombinacje tych elementów są zawsze tworzone od najwyższej do najniższej:

  5678 – pet-tyseč šeststo sedmdeset osm

• Liczby porządkowe tworzy się przez dodanie -y do odpowiedniej liczby głównej, za wyjątkiem:

  1. – prvy, 2. – drugy, 3. – tretji, 4. – četvrty, 100. – sotny lub stoty, 1000. – tysečny

Czasowniki

• Wszystkie czasowniki mają końcówkę bezokolicznik -ti:

  • dělati „do zrobienia”
  • prositi „zapytać”
  • nesti „nieść”

• Rdzeń uzyskuje się poprzez usunięcie końcówki -ti z bezokolicznika:

  • děla-
  • prosi-
  • nes-

• Na tym wczesnym etapie wystarczy jedno zakończenie czasu teraźniejszego. Tworzy się go przez dodanie -t do łodygi. Jeśli temat czasu teraźniejszego kończy się na spółgłoskę, pomiędzy tematem a końcówką wstawia się -e-:

  • ja děla-t „Tak”
  • vy prosi-t „pytasz”
  • oni nes-et „niosą”

• I tutaj jest mała nieregularność, która zdarza się tak często w języku słowiańskim, że równie dobrze możesz się jej teraz nauczyć: jeśli rdzeń kończy się na k lub g, to spółgłoski te stają się č i ž przed wstawionym e:

  • pekti „pieczyć” → pečet
  • mogti „puszka” → možet

• W przypadku czasu przeszłego dodaj -l (liczba pojedyncza) lub -li (liczba mnoga) do tematu:

  • ja děla-l „Zrobiłem, zrobiłem”
  • on prosi-l „zapytał”
  • my nes-li „nieśliśmy”

• W przypadku czasu przyszłego użyj bude z bezokolicznikiem:

  • ja bude dělati „Zrobię”
  • my bude prositi „zapytamy”
  • oni bude nesti „poniosą”

• Warunek jest tworzony poprzez użycie cząstki by w czasie przeszłym:

  • ja by dělal „Zrobiłbym/zrobiłbym”

• Imperatyw ma końcówkę -jte po samogłosce lub -ite po spółgłosce:

  • děla-jte „zrób!”
  • prosi-jte „zapytaj!”
  • nes-ite „noś!”

• Imiesłów bierny przeszły tworzy się przez dodanie -ny do tematu. Jeżeli rdzeń kończy się na spółgłoskę, wstaw -e- pomiędzy rdzeń a końcówkę. Jeśli rdzeń kończy się na -i-, wstaw -e- i zmień wynikowy -ieny na -jeny:

  • děla-ny „gotowe”
  • nes-eny „przeniesiony”
  • prosi-eny → prosjeny „zapytał”

• Czasownik byti „być” jest nieregularny:

  • czas teraźniejszy: jest
  • czas przeszły: byl, byli
  • czas przyszły: bude
  • warunkowo: byl by, byli by
  • koniecznie: budite

• Głos bierny tworzy się podobnie jak w języku angielskim, łącząc formę czasownika byti „być” z imiesłowem biernym czasu przeszłego:

  • ja jest neseny „Noszą mnie”
  • ja byl neseny „Noszono mnie, niesiono mnie” itp.

Składnia

• Preferowana kolejność słów to podmiot – czasownik – dopełnienie, tak jak w języku angielskim. Nie jest to obowiązkowe, ale każda inna kolejność słów może łatwo sprawić, że zdanie będzie niejasne lub niejednoznaczne.

• Przymiotniki, zaimki dzierżawcze i tym podobne najlepiej umieszczać przed rzeczownikiem, który modyfikują:

  toj dobry kniga „ta dobra książka”

• Pytania tak-nie różnią się od zwykłych zdań orientacyjnych jedynie intonacją:

  • Otec kupil kniga „Ojciec kupił książkę.”
  • Otec kupil kniga? „Czy ojciec kupił książkę?”

• W innych pytaniach zaimek pytający lub przysłówek pojawia się jako pierwszy:

  • Kaky kniga kupil otec? „Jaką książkę kupił ojciec?”
  • Kde otec kupil toj kniga? „Gdzie ojciec kupił tę książkę?”

• Najprostszym sposobem wyrażenia posiadania jest po prostu postawienie posiadacza przed opętanym. Jeżeli nie jest to wystarczająco jasne, użyj przyimka od „od, z”:

  • moj otec kniga „książka mojego ojca” (dosł. „książka mojego ojca”)
  • kniga od moj otec „księga mojego ojca” (dosł. „księga mojego ojca”)

• Podobnie nie musisz używać żadnych specjalnych akcesoriów do obiektu pośredniego. Jeśli nie jest to wystarczająco jasne, użyj przyimka k „do”:

  • Dajte moj otec toj kniga. „Daj tę książkę mojemu ojcu.”
  • Dajte toj kniga k moj otec. „Daj tę książkę mojemu ojcu.”

• Aby wyrazić instrument, którego się do czegoś używa, użyj przyimka s „with”:

  • Ja udaril svoj otec s toj kniga. „Uderzyłem ojca tą książką.”

Przykładowy tekst: W restauracji

• Dobry denj! Restoran jest otvorjeny?
• Dobry denj. Da, my jest otvorjeny.
• Možno tu piti něčto?
• Očevidno, čto prinesti k vas?
• Čto vy imat?
• Čaj, kava, pivo, vino, vodka...
• A vy takože imat něčto hladne?
• Da, my imat sok, voda, mlěko...
• Togda dajte nam dva soki, prosim.
• Dva soki, dobro. Vy takože hočet jesti něčto?
• Može... Vy imat hlěb?
• Da, očevidno. Hlěb, meso, ryba, vsečto jest.
• Hvala, samo hlěb s maslo, prosim.

• Dobry dzień! Czy restauracja jest otwarta?
• Dobry dzień. Tak, jesteśmy otwarci.
• Czy można tu napić się czegoś?
• Oczywiście, co mam ci przynieść?
• Co masz?
• Herbata, kawa, piwo, wino, wódka...
• Czy masz też coś zimnego?
• Tak, mamy sok, wodę, mleko...
• W takim razie proszę, daj nam dwa soki.
• Dwa soki, OK. Czy ty też chcesz coś zjeść?
• Może... Masz chleb?
• Oczywiście, że tak. Chleb, mięso, ryby, wszystko tam jest.
• Dziękuję, po prostu posmaruj się masłem, proszę.

Podstawowe słownictwo

• a – and, but
• ako – if
• ale – but
• avto – car
• bez – without
• běly – white
• bliz – almost
• bolje – more
• brati – to take
• byti – to be
• čaj – tea
• čas – time
• časina – hour
• čest – part
• člověk – person, human being
• črěz – through
• črny – black
• čto – what
• da – yes
• dati – to give
• daže – even
• denj – day
• dělati – to do, to make
• dělo – act, deed
• děte – child
• dlja – for
• do – to, towards, till
• dobro – well
• dobry – good
• dom – house
• dostati – to get, to receive
• drugy – second
• država – state
• dva – two
• dveri – door
• glas – voice
• glava – head
• gleděti – to watch
• god – year
• govoriti – to say, to speak
• grad – city, town
• groši – money
• hladny – cold
• hlěb – bread
• htěti – to want
• hvala – thanks
• i – and
• idti – to go, to walk
• ih – them; their
• ili – or
• imati – to have
• iz – from, out of
• ja – I
• jedin – one
• jedino – only
• jego – him; his
• jej – her
• jesti – to eat
• ješče – still
• k – to, towards
• kaky – what kind of
• kako – how; like
• kava – coffee
• kde – where
• kniga – book
• kogda – when
• konec – end
• kto – who
• ktory – which
• lice – face
• ljubiti – to love, to like
• maly – little, small
• maslo – butter
• medžu – between
• menje – less
• meso – meat
• město – place
• minuta – minute
• mlěko – milk
• mnogo – much; very
• mogti – can, to be able
• moj – my
• može – maybe, perhaps
• možno – it is possible; possibly
• muž – man, husband
• my – we
• mysliti – to think
• na – on, upon, at
• nad – above, beyond
• najbolje – most
• naš – our
• ne – no; not
• nesti – to carry
• neželi – than
• něčto – something
• někaky – some kind of
• několiko – a few, several
• ni … ni … – neither ... nor ...
• ničto – nothing
• nikto – nobody
• noč – night
• noga – leg
• novy – new
• o, ob – about
• obči – common, general
• očevidno – of course
• od – of, from
• odgovoriti – to answer
• oko – eye
• on – he
• ona – she
• oni – they
• ostati – to stay, to remain
• otec – father
• otvoriti – open
• piti – to drink
• pivo – beer
• po – after; in the manner of
• početi – to begin, to start
• pod – under
• pogled – look, sight, view
• pokoj – peace, quiet
• poslědny – last
• potom – after that, then
• potrěbny – needed, necessary
• prěd – before
• pri – by, near
• prijatelj – friend
• prijdti – to come
• prinesti – to bring
• problem – problem
• prosim – please
• prositi – to ask (for sth.), to require
• prosty – simple, easy
• prvy – first
• pytanje – question
• pytati – to ask (a question)
• rabota – work, labour
• rabotati – to work, to labour
• raz – time (in the sense of: ... times)
• razuměti – to understand
• restoran – restaurant
• ruka – arm
• ryba – fish
• s – with
• směsta – immediately
• snova – again
• sam – alone
• samo – only, merely
• se, sebe – oneself
• seděti – to sit
• sejčas – now
• sila – power, force
• slovo – word
• slučaj – case, instance, event
• sok – juice
• sovsěm – entirely, completely
• spati – to sleep
• stary – old
• stati – to become
• stati se – to happen
• stojati – to stand
• stol – table
• strana – side
• svět – world
• svoj – one's own
• taky – such
• tako – so, in such way
• takože – also, too
• tamo – there
• teply – warm
• to – this, that
• togda – then
• toj – this, that
• toliko – this much, that much, only
• trěba – it is needed, it is necesary
• tri – three
• tu – here
• tvoj – your (sg.)
• ty – you (sg.)
• uho – ear
• uže – already
• v – in; into
• vaš – your (pl.)
• veliky – great, big
• ves – all, entire
• vid – aspect, look, vision
• viděti – to see
• vino – wine
• voda – water
• vojna – war
• vrěme – time
• vsaky – every
• vse – everything
• vsegda – always
• vy – you (pl.)
• vyjdti – exit, quit
• vysoky – high
• za – behind
• začto – why, what for
• zato – that's why, therefore
• zemja – earth, ground
• zly – bad
• značiti – to mean
• znati – to know
• že – that (conjunction)
• žena – woman, wife
• žiti – to live

Informacje prawne

This article has been republished with the permission of its original author, Jan van Steenbergen.